Kamuoyunda konuşulan bir krizin perde arkası, emek yoğun üretimin karşı karşıya kaldığı daralma ve finansman zorluklarıyla daha net görünür hale geliyor. Yüksek üretim ve finansman maliyetleri, iç tüketim ve ihracat pazarlarındaki daralma ile birleşince sanayiyi vuruyor; milyonlarca Euro’luk yatırımlar ise kapanma ve konkordato süreçleriyle hurdaya çıkmaya doğru ilerliyor. Uzmanlar, özellikle ithal ürünlerin hızla yükselmesiyle ayakkabı sektörünün tarihinin en büyük dış ticaret açığını verdiğini belirtiyorlar. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Berke İçten, sektördeki son durumu şöyle özetliyor: Fabrikaların kapandığı bir tabloyla karşı karşıyayız. Kırklareli’de çok modern bir tesisin kapanışını gördüklerini ifade eden İçten, 40-50 bin Euro’ya alınan makinelerin kamyona atıldığını ve 40 bin Euro’ya alınan ekipmanın 9 bin TL’ye satılmasının bile mümkün olduğunu dile getiriyor. 6,5 milyon Euro’luk tesisi belki 600-700 bin TL içinde elden çıkarmak zorunda kalıyorlar; zaman burada aleyhlerine işliyor.
Kontrollü zarar ile ayakta kalmaya çalışıyoruz diyen İçten, iç pazarın ithal ayakkabılarla dolduğunu ve bu durumun ihracatı da kur nedeniyle taşıyamadığını ifade ediyor. Ocak-Temmuz dönemi için 612 milyon dolar ihracat ve 1 milyar 49 milyon dolar ithalatla dış ticaret açığının 437 milyon dolara ulaştığını belirtiyor. Kontrollü zarar ile işi sürdürmeye çalıştıklarını söyleyen İçten, “Her gün işçi çıkarıyoruz” diyor ve “Ekonomik sıkıntılarla enflasyonla mücadelede istediğimiz sonuçlar alınamazsa bir fabrikamız daha kapanır” ifadesini kullanıyor. Ayrıca kredinin şu anda fayda sağlamadığını, devlet yüzde 25 faizli kredi verse bile kullanacak durumda olmadıklarını belirtiyor; döviz kurunun rekabetçi bir seviyeye gelmesi zorunluluğunu vurguluyor.
Konkordato maliyeti ekonomide devasa bir yük olarak değerlendiriliyor. İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi ve 22. Ayakkabı ve Yan Sanayi Meslek Komitesi Üyesi Hüseyin Çetin, Uzakdoğu’da 150-200 dolar olan asgari ücretin Türkiye’de brüt maliyetinin 1.200 dolara kadar yükseldiğini ifade ediyor ve bu maliyetlerle artık spor ayakkabı üretiminin neredeyse imkânsız hale geldiğini belirtiyor. Türkiye’nin deri ayakkabı alanında fark yaratabileceğine dikkat çeken Çetin, konkordato saldırısının etkilerini şöyle açıklıyor: Konya’daki bir firmanın konkordato ilanı, sektör için 1,2 milyar TL’lik zarar doğurdu. Yıkıcı etkilerin, arka planda 200 firma üzerindeki domino etkisiyle yayıldığını ifade eden Çetin, “200 firma konkordato ilan etse bile arka planda etkisi büyük oluyor” diyor. Birkaç firmanın konkordato ilan etmesi büyüklük olarak önemli görünse de, zincirin geri kalanı için sonuçlar çok daha{idk} acı verici olabilir.
News
