İktidar, bu yıl da Orta Vadeli Programı (OVP) ile pembe hedefler peşinde koştu. 2026-2028 dönemini kapsayan OVP, önceki planların pembe hedeflerini boşa çıkardığını gösterdi. Enflasyonun düşeceği, işsizliğin azalacağı ve kişi başına milli gelirinin 20.987 dolar seviyesine ulaşacağı iddia edilse de vatandaşın üzerindeki mali yük artıyor.
Yeni OVP, bu yıl enflasyonu %28.5 olarak öngörüyor; gelecek yıl %16.0 hedefliyor. Ancak bir önceki OVP’de bu rakamlar 2025 için %17.5, 2026 için %9.7 olarak açıklanmıştı. Bu durum, hedeflerin yeni verilerle çakıştığını ve 28.5’lik yıl sonu enflasyonunun tutma ihtimalinin düşük olduğunu gösteriyor.
Bir sonraki sayfalarda milli gelir, dolar kuru ve kisi başına düşen gelir rakamları yeniden ele alınıyor. Bu yıl milli gelir 62.2 trilyon lira civarında öngörülüyor; ortalama dolar kuru bu yıl 39.62 TL, gelecek yıl 46.59 TL olacak. Kişi başına gelir bu yıl 17.748 dolar olarak hesaplanıyor ve 2028’de 20.987 dolara çıkması bekleniyor. GSYH büyümesinin bu yıl %3.3, gelecek yıl %3.8 olarak öngörüldüğü tabloya göre işsizlik oranı bu yıl %8.5’e, gelecek yıl %8.4’e gerileyecek.
Kamu maliyesi ve vergi yükü kısmında iktidarın, kamu harcamalarını finanse etmek için vatandaşın cebine daha sıkı basacağı ifade ediliyor. OVP verilerine göre bu yıl vatandaştan toplam 10.7 trilyon, gelecek yıl 13.8 trilyon olmak üzere iki yılda 24.5 trilyon liralık vergi toplanacak. Ayrıca kamu kaynaklarından faize aktarılacak pay ise bu yıl 2 trilyon 53 milyar, gelecek yıl 2.7 trilyon lira olacak.
Diyanet ve Saray bütçeleri Öngörüye göre 2026’da Cumhurbaşkanlığı bütçesi yaklaşık %26 artışla 16.9 milyar liradan 21.3 milyar liraya çıkacak. Personel giderleri ise %61.7 artışla 2.8 milyar liradan 4.5 milyar liraya yükselecek. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bütçesi ise bu yıl 130 milyar lirayı aştıktan sonra 2026’da %34 artışla 174.4 milyar liraya yükseltiliyor; kaynağın 149 milyar lirası imamların maaşına gidecek.
Seçim hazırlıkları ve harcama eğilimleri OVP’ye göre kamu tüketimi 2026’da milli gelire oranıyla %11.1’e, 2027’de %11.2’ye, 2028’de %11.3’e yükseliyor. Bu artış, önümüzdeki dönemde kamu kaynaklarının seçim amaçlı harcamalara kayacağını düşündürüyor. Ayrıca devletin borçlanmaya ağırlık vereceği ve 2026’da yaklaşık 185 milyar liralık devasa özelleştirme hedefinin belirlendiği belirtiliyor.
Karşıt değerlendirmeler “İstikrar dedi ama…” diyen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, İstanbul’da kayyum tartışmasında bile piyasaların düştüğü günde OVP’yi, siyasi istikrar ve güven ortamı ile güçlenen bir ekonomi programı olarak yorumladı ve döviz piyasalarına müdahale ettiklerini ifade etti. Ekonomist Güldem Atabay ise OVP hakkında, “Ülke elden giderken, burnumuzun ucunu göremezken kimseye çıpa olmayacak 3 yıllık program” diye eleştirdi; iç tutarsızlıklarla dolu bir metin olarak nitelendirdi. Deprem harcamalarının bütçeye etkisiyle ilgili olarak da OVP’de deprem kaynaklarının yeterince harcanmadığı vurgulandı; bazı ekonomistler, deprem bölgelerine ayrılan kaynakların istenen ölçüde kullanılamadığını belirtti.
SONUÇ: OVP’nin ileriye dönük hedefleri ile bugün arasındaki farklar, vergi yükünün vatandaş üzerinde artması ve kamu harcamalarının seçim odaklı hızlı yükselişi yönünde dikkat çekici bulgular ortaya koyuyor.
News
