İç Çekirdeğin Sihirli Döngüsü: Süper Dönüşten Geri Vitesine Uzanan Yeni Bulgular

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yerin merkezindeki ateş topu kabul edilen iç çekirdeğin davranışında şaşırtıcı bir değişim ortaya çıktı. Nature Dergisi, iç çekirdeğin artık Doğu’ya dönmek yerine Batı’ya yöneldiğini ve dönüş hızının da oldukça yavaşladığını bildirdi. Bu hareketin Türkiye’deki fayları da tetiklediği düşünülüyor ve kayıtlardaki dalgalar ile depremlerin bu dönüşlerle bağlantılı olduğu üzerinde duruluyor.

Analizler, 1991 ile 2023 yılları arasındaki Güney Sandwich Adaları çevresinde toplam 121 deprem üzerinden yapılırken, dönüşün 2008 yılında başladığı sonucuna ulaşıldı. Türkiye’deki 1999 ve sonrasındaki depremlerin de bu sürece bağlı olarak tetiklenmiş olabileceği üzerinde duruluyor.

SÜPER DÖNÜŞ AMA SIKIŞMAKTA OLAN GEÇİŞ 2003 ile 2008 arasında iç çekirdek doğuya doğru yöneldi ve bu aşamaya bilim insanları “süper dönüş” adını verdi. Ardından batıya doğru bir geri dönüş gerçekleşti; ancak bu kez geri vites, önceki döneme göre iki ila üç kat daha yavaşladı. Bu asimetri, önceki modellerin öngördüğü sinüzoidal salınımı bozdu ve şimdi daha karmaşık kuvvetlerin etkisini öne çıkardı.

İç çekirdeğin hareketi sadece kendi iç diyaloglarıyla sınırlı kalmıyor; manto ve dış çekirdek ile Dünya’nın manyetik alanı da bu dinamiklerde belirleyici roller oynuyor. Bilim insanları, “Dünya’nın iç derinliklerindeki süreçler, yüzeydeki yaşamlarımızla yakından bağlıdır” sözleriyle bu bağın altını çiziyor.

• Veri kaynağı: 1991–2023 arası depremlerin analizleri
• Yapılan öngörüler: Doğudan batıya dönüş, geri dönüş hızının düşmesi
• Sonuç: İç dinamikler ile yüzeydeki olaylar arasında kritik bağlar